Xuất khẩu cá tra đang diễn ra thuận lợi với sự tăng trưởng mạnh mẽ ngay từ tháng đầu năm, kéo theo giá cá tra tại các ao nuôi tăng lên mức cao nhất trong ba năm qua. Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), năm 2025 hứa hẹn sẽ là cột mốc quan trọng đối với ngành xuất khẩu cá tra.
1. Giá cá tra lập đỉnh trong ba năm
Theo VASEP, giá cá tra tại các ao nuôi ở Việt Nam đã tăng mạnh vào đầu năm 2025 do nguồn cung hạn chế. Hiện nay, giá cá tra đang ở mức cao nhất kể từ năm 2022. Cụ thể, cá tra có trọng lượng trên 1,2 kg đã đạt 32.440 đồng/kg, trong khi cá loại khoảng 1 kg có giá từ 30.000-31.000 đồng/kg. Những con cá lớn hơn thường được thị trường Trung Quốc ưa chuộng, trong khi các kích cỡ nhỏ hơn phù hợp để xuất khẩu philê sang EU và Hoa Kỳ.
2. Xuất khẩu cá tra tăng trưởng mạnh
Theo số liệu từ VASEP, lượng cá tra cỡ lớn hiện nay rất hạn chế, dẫn đến sự tăng giá mạnh. Tính đến cuối tháng 12/2024, cá có trọng lượng từ 800g đến 1kg chiếm 37% tổng số cá, còn cá lớn hơn chỉ chiếm khoảng 5%. Nhu cầu từ thị trường Trung Quốc, đặc biệt trong dịp Tết Nguyên đán, cùng với thời tiết lạnh khiến cá phát triển chậm, là những nguyên nhân chính khiến giá cá tra tăng cao. Giá cá giống cũng tăng lên mức kỷ lục, đạt 46.300 đồng/kg trong tháng 1/2025.
Nhờ giá xuất khẩu khả quan, ngành cá tra đã đạt được kết quả ấn tượng trong tháng đầu năm 2025. Kim ngạch xuất khẩu cá tra trong tháng 1 ước tính đạt 209 triệu USD, tăng 27% so với cùng kỳ năm trước. Tổng giá trị xuất khẩu cá tra năm 2024 đạt 2 tỷ USD, tăng 9% so với năm 2023, đóng góp 20% vào tổng kim ngạch xuất khẩu thủy sản Việt Nam.
3. Thị trường tiêu thụ cá tra mở rộng
Trung Quốc và Hồng Kông tiếp tục là thị trường lớn nhất của cá tra Việt Nam, với kim ngạch hơn 580 triệu USD trong năm 2024, tăng 1,3% so với năm trước. Hoa Kỳ giữ vị trí thứ hai, đạt 345 triệu USD, tăng 27%. Riêng trong tháng 12/2024, xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ đạt gần 28 triệu USD, tăng 40% so với cùng kỳ năm 2023.
Xuất khẩu cá tra sang khối CPTPP cũng tăng 10% trong năm 2024, đạt hơn 274 triệu USD, trong đó Mexico dẫn đầu với kim ngạch 76 triệu USD, tăng 4%. Xuất khẩu sang EU trong tháng 12/2024 đạt gần 16 triệu USD, tăng 18%. Hà Lan, Đức, Bỉ, Tây Ban Nha là các quốc gia nhập khẩu cá tra lớn nhất trong khối, tuy nhiên xuất khẩu sang Đức giảm 2%.
Ngoài ra, một số thị trường khác như Brazil, Thái Lan, Colombia cũng ghi nhận mức tăng trưởng tích cực, lần lượt là 15%, 4% và 36%.
4. Phile cá tra đông lạnh vẫn là sản phẩm chủ lực
Trong cơ cấu sản phẩm xuất khẩu, phile cá tra đông lạnh vẫn chiếm tỷ trọng lớn nhất, đạt 1,6 tỷ USD trong năm 2024. Cá tra chế biến có sự tăng trưởng mạnh, đạt 43 triệu USD (tăng 45%), trong khi các sản phẩm đông lạnh khác như cá tra khô, cá nguyên con và cá cắt khúc đạt 357 triệu USD, tăng 23% so với năm trước.
5. Chấm dứt tranh chấp DS536 tại WHO
Một tin vui cho ngành cá tra Việt Nam là vào ngày 17/1/2025, Việt Nam và Hoa Kỳ đã ký Thỏa thuận song phương về việc dỡ bỏ thuế chống bán phá giá đối với cá philê xuất khẩu từ Việt Nam. Thỏa thuận này đánh dấu việc chấm dứt tranh chấp kéo dài nhiều năm giữa hai nước liên quan đến vụ kiện DS536 tại WTO, đồng thời mở ra cơ hội lớn cho xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ.
Công ty Cổ phần Vĩnh Hoàn - đơn vị chiếm tỷ trọng lớn trong xuất khẩu cá tra sang Hoa Kỳ - đã được đưa ra khỏi phạm vi áp dụng thuế chống bán phá giá, giúp mở rộng thị trường xuất khẩu một cách ổn định hơn.
6. Triển vọng ngành cá tra năm 2025
Nhìn lại chặng đường 10 năm qua, xuất khẩu cá tra đã trải qua nhiều biến động, đặc biệt là giai đoạn 2018-2020 khi các rào cản thương mại và thuế quan khiến kim ngạch sụt giảm nghiêm trọng. Tuy nhiên, từ năm 2024, xuất khẩu cá tra đã phục hồi mạnh mẽ và có nhiều cơ hội bứt phá trong năm 2025.
Theo VASEP, để duy trì đà tăng trưởng, ngành cá tra cần tập trung cải thiện chất lượng con giống, nghiên cứu và phát triển giống cá có tính kháng bệnh cao, phù hợp với nhu cầu thị trường. Đồng thời, cần triển khai hiệu quả Đề án liên kết sản xuất giống cá tra 3 cấp chất lượng cao vùng đồng bằng sông Cửu Long nhằm đảm bảo nguồn cung ổn định và bền vững.
Năm 2025 hứa hẹn sẽ là năm thành công của ngành cá tra Việt Nam, với sự tăng trưởng ổn định, mở rộng thị trường và nâng cao chất lượng sản phẩm.
Nguồn: VnEconomy