1. Chính sách mới nâng đỡ giá thép
Thị trường thép Việt Nam bước vào giai đoạn tích cực trong bối cảnh giá thép Trung Quốc – quốc gia sản xuất và tiêu thụ lớn nhất thế giới – phục hồi sau thời gian dài suy giảm. Theo Chứng khoán Vietcap, nguyên nhân đến từ chính sách “chống cạnh tranh tiêu cực” mà Trung Quốc áp dụng từ năm 2025, nhằm xử lý tình trạng dư cung và cuộc chiến giá khốc liệt giữa các doanh nghiệp nội địa.
“Cạnh tranh tiêu cực” (involution) mô tả việc các doanh nghiệp phải liên tục hạ giá, thậm chí giảm chất lượng để giữ thị phần, khiến lợi nhuận toàn ngành suy yếu và đe dọa ổn định vĩ mô. Để khắc phục, Bắc Kinh thúc đẩy chính sách “anti-involution” với trọng tâm loại bỏ công suất kém hiệu quả, nâng chất lượng sản xuất, tăng tính thân thiện môi trường, từ đó khôi phục sức khỏe tài chính của ngành.
Chính sách 2025 này có nhiều điểm tương đồng với cuộc cải cách nguồn cung năm 2015, nhưng lần này ngoài “loại bỏ cái xấu”, còn nhấn mạnh “thúc đẩy cái tốt” thông qua cải cách thể chế, phát triển bền vững và phối hợp trung ương – địa phương. Đáng chú ý, sáng kiến “một thị trường quốc gia thống nhất” cũng được đưa vào để gỡ bỏ rào cản hành chính và thúc đẩy cạnh tranh công bằng.
Ngoài ra, những dự án hạ tầng quy mô lớn như thủy điện Yarlung Tsangpo trị giá 168 tỷ USD tại Tây Tạng cũng góp phần hỗ trợ tâm lý thị trường. Tuy nhiên, nhu cầu từ sản xuất và hạ tầng hiện chưa đủ mạnh để bù đắp sự suy yếu của bất động sản.
Từ tháng 7/2025, giá thép Trung Quốc đã phản ứng tích cực: thép cuộn cán nóng (HRC) tăng 12%, thép cây tăng 3%, bất chấp đây là mùa thấp điểm xây dựng. Tác động chủ yếu đến từ việc cắt giảm nguồn cung. So với giai đoạn 2015–2017, đà hồi phục lần này có thể chậm hơn do thiếu lực cầu mạnh mẽ. Dù vậy, về trung và dài hạn, xu hướng tăng giá thép vẫn được đánh giá rõ nét hơn khi các biện pháp kiểm soát công suất phát huy hiệu quả.
2. Doanh nghiệp thép Việt hưởng lợi
Với mức độ hội nhập thương mại cao và vị trí địa lý gần Trung Quốc, Việt Nam chịu ảnh hưởng lớn từ biến động giá thép toàn cầu. Dù đang áp dụng biện pháp chống bán phá giá với thép Trung Quốc, thị trường trong nước vẫn bị tác động gián tiếp từ nguồn nhập khẩu khác.
Ngay trong tháng 7–8/2025, giá thép tăng đã lan sang Việt Nam. Hòa Phát (HPG), Hoa Sen (HSG) và Nam Kim (NKG) đồng loạt điều chỉnh giá. Cụ thể, HPG nâng giá HRC giao tháng 9 thêm khoảng 17 USD/tấn, các nhà sản xuất tôn mạ cũng tăng giá theo.
Ông Hoàng Gia Huy – Chuyên gia Vietcap nhận định: “Giá bán ra tăng trong khi nguyên liệu đầu vào đã được mua ở mức thấp sẽ giúp biên lợi nhuận của doanh nghiệp thép cải thiện. Đây là cơ hội tối ưu hiệu quả sản xuất và cải thiện dòng tiền”.
Đà tăng giá còn kích thích doanh nghiệp thương mại đẩy mạnh dự trữ hàng tồn kho, qua đó thúc đẩy nhu cầu tiêu thụ nội địa và tăng sản lượng sản xuất. Tuy nhiên, triển vọng phục hồi vẫn phụ thuộc vào diễn biến chính sách cắt giảm công suất và sự hồi phục nhu cầu bất động sản tại Trung Quốc.
Trong bối cảnh hiện tại, Vietcap dự báo ngành thép Việt sẽ có triển vọng thuận lợi ít nhất trong trung hạn. Là trung tâm trung chuyển và thị trường tiêu thụ lớn của ASEAN, Việt Nam không chỉ hưởng lợi về giá cả, mà còn có cơ hội nâng cao năng lực sản xuất, tối ưu chuỗi cung ứng và mở rộng thị phần xuất khẩu.
Nguồn: Thời báo tài chính Việt Nam